Balkenendenorm: Bosfouten....

Medio 2008 noemde de heer Nout Wellink het 'idioot' dat het salaris van premier Balkenende uitgangspunt is voor de salarissen in de publieke sector.

Minister van Financiën Wouter Bos (PvdA) was toen nog voorstander van de Balkenende-norm. Hij stelde dat de DNB-president zich 'wat krachtig heeft uitgedrukt'. "We verschillen daarin van mening", zei Bos toen in het Tros-radioprogramma Kamerbreed.

Inmiddels is Bos qua inkomenspolitiek 180 graden gedraaid.

Na een aanvankelijk krachtige start verliest Bos, met een aantal sterk aanvechtbare besluiten, nu langzamerhand het vertrouwen, dat zo hard nodig is om de crisis situatie het hoofd te bieden.

Bosfouten

De feiten op een rijtje:

Theorie: US versus NL
Ten eerste is de inkomensgrens van € 500.000 die Bos stelt in een land met zeer goed beschermde arbeidsvoorwaarden zoals Nederland, ten opzichte van een grens van $ 500.000 in een land als de U.S.A., waar je zo op straat gezet kunt worden, niet in balans.

Ethiek, transparantie en duidelijkheid
Ten tweede verzuimt Bos, in tegenstelling tot Obama, om voor bedrijven die in welke vorm dan ook overheidssteun of subsidie krijgen (hoe klein dan ook, anders krijg je daar weer een discussie over) een duidelijke (onderbouwde) norm en grens te stellen ten aanzien van het maximum inkomen.

Die norm en ook de transparantie van inkomens die daar bij hoort, is nodig om als minister van Financiën te laten zien dat hij met het geld van de belastingbetaler zorgvuldig omgaat. Een dergelijk maatregel zou weer vertrouwen geven, hetgeen momenteel hard nodig is in deze samenleving.

Met name verzuimt Bos om uit te leggen waarom dit inkomensoffer nodig is.

Zeker als ook andere managementlagen en medewerkers in een concern moeten inleveren, dan moet de top daarin het goede voorbeeld geven.

Ook geldt: Als je een trap wilt schoonmaken, dan begin je bovenaan!

De vrije markt
De derde fout is dat de norm die Bos nu noemt, ook voor de vrije markt zou gelden. Daarmee begeeft hij zich onnodig buiten zijn verantwoordelijkheidsgebied en belemmert hij onnodig de vrije markt werking.

Zwabberen...
Ten vierde 'zwabbert' Bos. Aanvankelijk noemde hij de 'Balkenende Norm' ( die overigens niet duidelijk gedefinieerd is) van zo'n € 170.000, daarna de Wellink Norm (waarvan iedereen toen nog dacht dat het € 400.000 was) en nu is ineens de 'Zalm Norm' (ca. € 1,2 mln? = 750.000x1,5?) normaal geworden.
Hierdoor verliest Bos aan vertrouwen. Het is niet verkeerd om je mening te herzien. Maar doe het dan éénmalig, leg het goed uit, net als Obama, open en transparant en biedt - zo nodig - je excuses aan.

Als een bedrijf door de overheid wordt overgenomen of in welke vorm dan ook gesubsidieerd gaat worden, zouden bestaande (belonings)afspraken (die zijn gebaseerd op de markt-prijzen) onmiddellijk moeten worden herzien en teruggebracht naar de door de overheid gedefinieerde norm.

Persoonlijke Ethiek
Ten vijfde wekt Bos door deze manier van handelen de indruk (waar of niet waar) dat hij zijn eigen toekomstig inkomen aan het regelen is.

Qua ethiek dient een minister alles in het werk te stellen deze schijn te vermijden.

En minister heeft nu eenmaal een voorbeeldfunctie, zo ook Bos.

Dubbelfout=Een fout die niet hersteld wordt
Ten zesde bewerkstelligt Bos onbedoeld dat zittende bestuurders van ondernemingen die een kapitaalinjectie hebben gekregen niet hun 'lessen leren'.
Uit recente interviews met bestuurders van dergelijke ondernemingen bleek dat zij niet het idee hadden gefaald te hebben. Ook vonden ze dat de situatie waarin de bedrijven zich nu bevinden, hun niet toegerekend kan worden.

Door ook nog eens bestuurders die duidelijk gefaald hebben te benoemen op belangrijke posities (voorbeeld : Enthoven, ex NIBC, nu RvC ABN AMRO) maakt hij duidelijk dat ook hij, Bos, geen lessen wil trekken uit het verleden en dat we in Nederland met dezelfde bestuurders die debet zijn aan deze ellendige situatie nu denken diezelfde problemen te gaan oplossen.

Management lessen...
Management les nummer 1 in het (bedrijfs)leven is: confronteer mensen met hun fouten en als ze er geen les uit (willen) trekken, reken ze er op af.
Als je dat niet doet als 'minister manager' krijg je uiteindelijk zelf het mes in de rug.

Beter...
Bos had er verstandiger aan gedaan op de top posities van de noodlijdende bedrijven bestuurders met 'bewezen kwaliteiten' te benoemen. Bestuurders die bewezen hebben resistent te zijn tegen de geldelijke verleidingen. Bestuurders die bovendien, zowel bedrijfsmatig als qua inkomen, een gezonde risico-rendement verhouding hebben weten te bewerkstelligen.

Kortom: we zijn er nog lang niet.....